Technische problemen (deel 2)

Dit is het tweede deel van het verhaal van Jan A. Wagemaker over de technische zaken waar u bij aanschaf van een Silver Shadow naar zou kunnen kijken. Wilt u terug naar het eerste deel, klik dan hierboven op Problemen deel 1.

"Goed, u gaat weer op pad om een voor u mogelijk geschikte wagen te bekijken. Telefonisch heeft u bij de verkoper het chassisnummer opgevraagd en bij het secretariaat van "De Mascotte" geïnformeerd wat er van die wagen bekend is. Vraag aan de verkoper of hij een volledige service-historie kan overleggen. De kans daarop is niet erg groot, maar als wel alle rekeningen vanaf de dag van aflevering getoond kunnen worden, dan kunt u aan de hand daarvan controleren of de kilometer- (of mijlen-)stand van de snelheidsmeter een correcte waarde aangeeft. Als geen, of slechts een incomplete historie voorhanden is, is het niet mogelijk die controle uit te voeren. Ook de opgave van de nationale autopas kan in een eerder stadium zijn gemanipuleerd en geeft dus geen uitsluitsel over de werkelijk met deze wagen gereden afstand.

Een "vroeg" exemplaar van een Rolls-Royce Silver Shadow, met schade

Bekijk een auto zoals u een volwassen hond of kat in een asiel zou uitzoeken tussen tientallen soortgenoten. Hij moet goed rechtop staan, strak in z'n huid zitten en u direct aanstaan. Een hond of kat die zijn plas (of erger) niet kan inhouden bij uw inspectie in het asiel, zal niet direct uw begeerte oproepen. Laat u dus ook niet wijsmaken door verkopers die op uw priemende vinger naar de onder de auto liggende olievlek reageren met de mededeling dat "alle Engelse wagens nu eenmaal lekken". Een goede Engelse wagen lekt niet, en zeker geen Rolls-Royce of Bentley!

Ga daarna over tot een meer gericht onderzoek. Kijk of de naden tussen de portieren en de deurstijlen overal even breed zijn. Als dat niet het geval is, zijn die deuren gedemonteerd geweest en dat kan duiden op schade. Kijk langs de wagen, staande aan de achterzijde, of er vreemde golvingen in het plaatwerk te zien zijn. Ook dat kan duiden op schade. Nadat u de motorkap heeft geopend, kijkt u naar het plaatwerk van de binnenschermen, met name achter de koplampen en het gedeelte tussen de koplampen en de veerpoten. Als daar een "kreukel" wordt waargenomen, heeft u zeker met een schadewagen te maken. Controleer daarna de binnenschermen van de kofferbak en als ook daar geen verontrustende beschadigingen worden aangetroffen dan kunt u uw aandacht op andere punten gaan richten.

De conditie van de lak, het leder en de houten panelen kunt u zondermeer vaststellen. Let op de onderste rand van de voorspatborden tussen de wielkast en de voorste naad van de voordeurstijl.

Doorgeroeste draagbalk van een Silver Shadow. Links van de foto het linker voorwiel, rechtsboven het linker voorportier.

Kijk ook onder de achterbumper, vlak boven de uitlaatpijp(en). Als u de kofferbak weer opent, kijkt u even of er in de bodemplaat rond de accu niet al te veel corrosie is opgetreden of zelfs gaten zijn ontstaan. Onderzoek zorgvuldig de wielkastranden en voel binnenlangs of de wielkastranden van staal zijn of slechts bestaan uit een fraai gemodelleerde polyester klont.

Gerepareerde wielkastrand

Roest kan echter ook aan de binnenzijde van de wagen zijn opgetreden. Kijk onder alle matten, maar speciaal onder de vloermatten van de voorstoelen. Til de matten en het daaronder aanwezige sponsachtige tapijt op en controleer de stalen bodem. Als de matten of de sponslaag vastgeplakt zijn, zie dan af van aankoop want vrijwel altijd is dat een teken van vroeger herstel van de bodemplaten. Speciaal wagens uit warme streken hebben last van bodemrot. Dit komt omdat de aldaar veelvuldig gebruikte airco door verstopping van de afwateringskanalen zijn condenswater niet onder, maar in de auto loost.

Aangetaste bodemplaat

Kijk ook onder de zitting van de achterbank. Trek hem daartoe aan de voorzijde omhoog en daarna naar voren. Als de achterruitrubbers niet goed afsluiten en de wagen veel in de regen heeft gestaan, dan vindt u onder de zitting van de achterbank meestal vrij ernstige roestschade. Een lekkend achterruitrubber herkent u vaak aan vochtkringen in de stof van de hoedenplank. Indien mogelijk (en toegestaan) maakt u met een schroevendraaier de roestvrijstalen instapplaten los welke u in de drempels van de deursponningen ziet zitten. Ook daaronder kan roest zijn vervelende werk gedaan hebben.

Betreft het een uitvoering met een vinyl dak, controleer dan of het kunstleer overal goed aan het stalen dak zit vastgelijmd. Speciaal in de watergoot wil de lijm nog wel eens loslaten. Voel met de vlakke hand over het vinyl dak, speciaal boven de voorruit, of zich onder deze laag ook bobbels bevinden. Die duiden vrijwel altijd op roestvorming onder het vinyl. Controleer ook de twee stiknaden die op het dak van voor naar achteren lopen.

Loop nogmaals rond de wagen en bekijk de bumpers. Betreft het een uitvoering met chromen bumpers, let dan vooral op de hoeken en rozetten. Is het een Silver Shadow II, kijk dan of de roestvrijstalen sierstrip die in het midden van de kunststof bumper loopt, overal netjes en strak aanzit. Natuurlijk let u ook op beschadigingen van de bumper zelf. Daarna moet u controleren of de bumper goed vastzit door hem stevig op-en-neer te bewegen. Een loszittende bumper geeft onheilspellende rammels bij het rijden over klinkerwegen!

Dan de banden. Controleer of rondom de banden van een gelijke soort en maat zijn gemonteerd. Kijk of er voldoende profiel op de banden aanwezig is. Ook de velgen en wieldoppen goed bekijken. Sommige uitvoeringen hebben roestvrijstalen velgranden en losse kleine wieldoppen. Op die wieldoppen zit een kunststof schijf gelijmd, waarin het Rolls-Royce of Bentley merk is gegraveerd. Deze kunststof plaat wil nog wel eens los gaan zitten en tijdens het rijden afvallen. Helaas zijn die platen niet erg goedkoop!

Het interieur van de wagen behoort natuurlijk gaaf en compleet te zijn. Kijk of het leder van de stoelen en de achterbank niet is verdroogd. Controleer het houtwerk op barsten en bladders in de lak en vergeet daarbij niet de spiegelranden (links en rechts achterin) en de eventuele picknicktafels. Voel door indrukken van de zittingen van de voorstoelen of deze regelmatig zijn omgewisseld en daardoor een gelijke veerkracht hebben. Of dat de zitting van de bestuurdersstoel nooit van plaats is gewisseld, zodat daarin een duidelijke kuil is te voelen. Check vervolgens of de sigarenaanstekers nog aanwezig zijn in de achterdeuren en in het front.

Open de motorkap en controleer de diverse vloeistofniveaus. Trek de oliepeilstok uit de motor en controleer of u alleen olie daarop aantreft of ook koelwater tegenkomt. Open de olievuldeksel en kijk of de kurken pakking niet is vervuild met een grijze emulsie van olie en water.

Open de vuldop van het expansietankje op de radiateur. Kijk of er voldoende koelvloeistof in zit en of er geen olie op drijft. Een vermenging van olie en water in de motor of het koelsysteem duidt op een interne lekkage van afdichtingen en geeft vrijwel altijd zeer hoge herstelkosten. Kijk door de kijkglaasjes aan de zijkant van de remoliereservoirs of het vloeistofniveau is af te lezen. Als dat niet kan, moeten deze gedemonteerd en schoongemaakt worden.

Rolls-Royce Silver Shadow Long Wheelbase LRX10005 uit 1970. Aan deze auto zijn veeeel problemen te verwachten.

Als er een airco-installatie aanwezig is, check dan (bij uitgeschakelde motor!) of de voorste rubberen schijf op de compressor met de hand is te verdraaien. Zo dat niet het geval is, is de compressor vastgelopen en moet deze worden vervangen. Controleer of de geluid- en warmte-isolerende beplating op de binnenzijde van de motorkap aanwezig is en niet is beschadigd.

Nu gaan we over tot het wat zwaardere technische onderzoek. Ga achter het stuur zitten en zet met de sleutel het contact aan, echter zonder de motor te starten. Kijk of de twee remdrukverklikkerlampjes branden. Zo niet, pomp dan net zo lang op het rempedaal totdat ze alle twee branden. Als dat na honderd keer trappen niet gebeurt, dan zijn waarschijnlijk de druksensoren bij de gasbollen losgekoppeld. Als ze inderdaad zijn losgekoppeld, dan is dat vrijwel altijd omdat er wat aan het hydraulische systeem niet in orde is.

Als de beide remdrukverklikkerlampjes branden, dan start u de auto en laat de motor draaien totdat de beide lampjes weer uit zijn gegaan. Trap dan enkele keren op het rempedaal en controleer of de lampjes niet weer even oplichten. Zet dan de motor af, maar laat het contact ingeschakeld. Nu trapt u rustig een aantal malen op het rempedaal, terwijl u het aantal intrappingen telt. U moet minstens 20 maal het rempedaal kunnen intrappen voordat de eerste remdrukverklikkerlamp gaat branden. Als dat eerder gebeurt, zijn de gasbollen aan vervanging toe.

Plaats de wagen op een put of brug en zet de motor af. Bekijk de onderzijde van de wagen. Controleer op lekkage van koelwater, versnellingsbak-olie en motor-olie en bekijk de remleidingen. De versnellingsbak lekt vaak langs de O-ringen die de diverse doorvoeren aan de zijkant van de bak afsluiten. Remolielekkage kunt u tegenkomen bij de gasbollen of midden onder de wagen bij de remcylinder. Ook aan de onderzijde van de remoliereservoirs, bij de remklauwen en, maar dan betreft het de niveauregeling, langs de achterste schokbrekers.

Koelwater kan lekken uit de radiator, uit het waterpomphuis of uit de oliekoeler die u ziet zitten aan de onderzijde tussen de motor en de versnellingsbak.

Motorolie lekt vaak uit de klepdeksels als de pakking daar aan vervanging toe is of bij de achterste motorkeerring. In het laatste geval lekt er motorolie tussen de motor en de versnellingsbak. Als de rubber remslangen nog een visgraatgevlochten buitenzijde hebben, dan zijn deze aan vervanging toe. Deze slangen kunnen van binnenuit verstoppen en daardoor het aanlopen van de remmen en verbranden van de daarmee verband houdende componenten veroorzaken. Aan de zijkant van het motorblok zitten aan weerszijden vier kleine gaatjes, ter hoogte van de cylinderwanden. Als uit deze gaatjes veel koelwater of olie lekt, dan zijn de inwendige rubber afdichtingsringen rond de cylinderbussen kapot en dient de motor te worden gereviseerd.

Laat iemand voorzichtig en met kleine slagen aan het stuurwiel draaien. Controleer onderwijl of het rubber blok dat tussen het rechte deel van de stuurkolom en het stuurhuis is gemonteerd (als ware het een kruiskoppeling) geen scheuren of barsten vertoont. Kijk ook of u geen speling kunt waarnemen in de stuurkogels en fusee-pennen. Om zeker te zijn dat er in de stuurinrichting geen speling zit, moet de wagen met de voorwielen vrij worden gezet en moet u met een ijzeren staaf de voorwielen ten opzichte van het stangenstelsel proberen te bewegen. Deze controle kunt u echter beter aan onze clubgarage overlaten.

Controleer de uitlaat, te beginnen bij het uitlaatspruitstuk. Het komt vaak voor dat er een barst in het uitlaatspruitstuk zit en het is een lastige klus om deze te vervangen omdat de bouten kunnen afbreken. Kijk ook of de bevestigingsveren van de uitlaat nog goed zijn.

Inspecteer de veerschotels waar de achterveren op rusten. Vaak ligt er veel nat zand op en is daardoor roestvorming ontstaan. Als de veerschotels zijn doorgeroest, moeten de complete wieldraagarmen worden vervangen, daar er niet aan deze delen mag worden gelast. Zo'n reparatie kost al snel meer dan vijfduizend euro. Kijk ook of het handremmechanisme op de achterwielen gangbaar is en ook werkt. Natuurlijk kijkt u ook even of de remblokken rondom nog dik genoeg zijn en niet door lekkende remolie zijn aangetast.

Rolls-Royce Silver Wraith II LRK36086 uit 1979. Aan de motor is veel te zien, voor wie zich tot de ingewijden mag rekenen...

Loop ook langs de brandstofleiding en kijk of de rubberen delen daarvan nog in een goede staat zijn. Vooropgesteld dat u geen historisch overzicht heeft van het onderhoud van deze wagen, mag u aannemen dat alle brandstof-, olie- en luchtfilters moeten worden vervangen, tenzij u duidelijk kunt zien dat dit zeer recent heeft plaatsgevonden.

Een belangrijk punt van inspectie is nog de aansluiting van de steekassen van de achterwielen met het achtercardan. Het einde van de steekassen zit vast aan de wielen. Omdat bij het rijden de wielen ten opzichte van het cardan in hoogte kunnen variëren, zitten de steekassen flexibel opgesloten in een aan het cardan draaiend homokinetisch huis. Het begin van de steekassen is voorzien van kogels en met die van kogels voorziene kop steekt de steekas in het met olie gevulde homokinetische huis. Tenminste, als alles goed is. Op het homokinetische huis zit een afsluitboutje. Draai dat los en verdraai het wiel zodanig, dat de opening in het homokinetische huis op tien uur staat. Er moet nu olie uit het huis door het gaatje naar buiten komen. Zo niet, dan moet het huis worden bijgevuld. Draai dan eerst voor alle zekerheid het wiel zodanig dat het gaatje geheel naar beneden wijst. Komt er dan nog geen olie uit, dan kunt u wel aannemen dat er ernstige schade is ontstaan aan de binnenzijde. Alle kracht om de wagen te laten rijden wordt binnen deze twee homokinetische huizen overgebracht. Rijden zonder voldoende smering op dit punt leidt onherroepelijk tot schade.

U heeft nu de onderzijde wel gezien. Lang niet alle aandachtspunten zijn daarvan besproken, maar dan zou ik nog tien extra pagina's nodig hebben. Het gaat nu om een algemene indruk. Plaats de wagen weer op de normale rijvloer en laat de motor draaien. Open de motorkap en luister naar verdachte bijgeluiden. Hoort u die niet? Dan moet u extra op uw hoede zijn!

Het is niet ongebruikelijk dat een lopende V-8-motor in koude staat een duidelijk tikkend geluid laat horen. Dat zijn vrijwel nooit de kleppen. De motor drijft twee remdruk-pompjes aan die boven op het motorblok gemonteerd zitten. Die pompjes worden met een lange stalen stoterstang aangedreven vanuit het midden van het motorblok. Die stoterstangen moeten eerst door de warmte op lengte worden gebracht alvorens de tik-veroorzakende speling is verdwenen. Niets om u dus ongerust over te maken, maar na een poosje moet het wel weg zijn.

Een compressietest wordt alleen uitgevoerd als er aanwijzingen zijn dat er wat mis is met de motor. Dat kan zijn bij onregelmatig lopen of bij het oplopen van de temperatuurmeter tot boven het aangegeven maximum (kans op lekke koppakking).

Tenslotte gaat u, als de uitslag van het hiervoor beschreven onderzoek dat niet in de weg staat, een proefrit maken. Let op oliedruk, temperatuur en laadstroom van de accu. Kijk of de wagen soepel en zonder stoten schakelt. Rij over een weg met hobbels en kuilen en controleer of u geen onnodige bijgeluiden hoort in de wielophanging en schokdemping.

Op een recht stuk weg probeert u de kick down uit. Daartoe trapt u bij ongeveer 80 km snelheid het gaspedaal tot op de bodem in. Onder het gaspedaal zit een drukschakelaar die ervoor zorgt dat de wagen in een lagere versnelling gaat rijden. Als u de wagen niet duidelijk voelt terugschakelen kunt u er vanuit gaan dat dit systeem niet werkt.

Probeer een scherpe bocht naar rechts te nemen met een snelheid van ongeveer 30 km/uur. Geef in de bocht flink gas, zodat u hem met ongeveer 70 km/uur uitkomt. Als de wagen flink begint te trillen, heeft u speling in de aansluiting van de rechter steekas op het cardan of een defecte kruiskoppeling tussen steekas en rechter achterwiel. Probeer hetzelfde bij een bocht naar links om de aansluitingen van de linker steekas te beproeven. Overdrijf uw snelheid niet, want een Silver Shadow heeft in bochten een geheel eigen wil met een zekere aantrekkingskracht tot bomen, schrikhekken en lantaarnpalen.

Natuurlijk heeft u tijdens het rijden de remmen beproefd. Daarbij mag de wagen niet naar links of naar rechts trekken. Teruggekomen op de plaats van vertrek kunt u nog even de niveauregeling uitproberen. Laat de motor draaien, zet het portier van de bestuurder open en open ook de kofferbak. Vraag drie volwassenen om even op de rand van de kofferbak te gaan zitten met de benen van de straat. Ga zelf op een paar meter afstand van de zijkant van de wagen staan en kijk of de door het gewicht ingezakte achterzijde weer netjes horizontaal wordt gepompt. Als de levende ballast weer uit de kofferbak stapt, moet de auto wederom in zijn horizontale stand terugkeren.

Rolls-Royce Silver Shadow II SRK37374 uit 1979 in uitstekende staat.

Als u alles heeft gecontroleerd zoals beschreven, heeft u inmiddels een goede indruk van de technische staat van de wagen. Als alles in orde is bevonden, heeft u een wonder op wielen en moet u zich afvragen of u niet ligt te dromen. Een Rolls-Royce of Bentley, en met name de Silver Shadow of T, is een zodanig complexe wagen dat er vrijwel altijd wel een kleinigheid aan zal mankeren. Dat is ook niet erg, zolang die kleinigheid maar op een eenvoudige wijze is te verhelpen en niet ten koste gaat van de verkeersveiligheid. Bespreek de gevonden gebreken, zo mogelijk samen met de verkoper, in elk geval met een deskundige van onze vereniging.

De beschreven onderzoeken zijn zeker niet compleet. Er kan nog veel meer worden bekeken en getest. Ik kan u er niet genoeg op wijzen dat het is aan te bevelen uw eventuele aankoop vooraf te laten keuren door een deskundige. Zeker als het uw eerste Rolls-Royce of Bentley aankoop is, zou het jammer zijn uw hobby met een onverwacht grote reparatie-uitgave te moeten aanvangen."


Met dank aan Jan A. Wagemaker, © 1999. Bedragen en getallen heb ik aangepast aan de euro.